Đục thủy tinh thể là gì?

Đục thủy tinh thể là bệnh phổ biến ở người cao tuổi và cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra mù lòa. Bệnh có thể điều trị rất hiệu quả bằng phương pháp phẫu thuật thường được gọi là mổ “phaco” hay mổ “cườm khô” hoặc mổ “cataract” nhưng nếu phẫu thuật muộn thì nguy cơ biến chứng cũng cao hơn. Tỷ lệ thành công của ca mổ phụ thuộc rất nhiều vào kỹ năng của bác sỹ phẫu thuật và sự trợ giúp của các máy móc hiện đại. Ở Mỹ cứ 10 người thì có khoảng 8 người bị đục thủy tinh thể ở độ tuổi 65. Ở Việt Nam hiện nay thì tỷ lệ người bị đục thủy tinh thể còn nhiều và là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa. Nếu so sánh với các nước khác thì tỷ lệ người dân được tiếp cận với khoa học công nghệ còn thấp nên tỷ lệ bệnh nhân đi mổ phaco còn khá muộn so với các nước phát triển. Phẫu thuật đục thủy tinh thể bằng phương pháp phaco hay còn gọi là phương pháp nhũ tương hóa thủy tinh thể là một bước tiến vượt bậc của ngành nhãn khoa. Mang lại lợi ích thiết thực nhất, giúp người thầy thuốc mạnh dạn trong chọn lựa đục thủy tinh thể để phẫu thuật sớm, giúp bệnh nhân sớm hòa nhập vào cộng đồng xã hội. Ngày nay có rất nhiều phương pháp phẫu thuật đục thủy tinh thể bằng phương pháp phaco như: Dive and Conque, Chip and Flip, phaco Chop, Stop and Chop… Tuy nhiên thành công của phẫu thuật phụ thuộc rất lớn vào phẫu thuật viên như: kinh nghiệm, và các đánh giá ban đầu (độ cứng của đục thủy tinh thể…), kỹ thuật xử lý các ca khó và nhiều yếu tố khác (siêu âm, javal, các bệnh lý khác…) Trong quá trình phẫu thuật nếu ta cứng nhắc áp dụng một loại phẫu thuật cho từng bệnh nhân một thì sẽ gặp không ít khó khăn vì đây là một phẫu thuật động (biến đổi trong suốt quá trình phẫu thuật: như thay đổi độ nông sâu của tiền phòng, thay đổi vị trí của nhân,thao tác dụng cụ trong nội nhãn,…) . Vì vậy phẫu thuật viên giỏi là yếu tố tiên quyết giúp ca phẫu thuật thành công tốt đẹp. Khoa học ngày càng tiến bộ và kích thước vết mổ ngày càng được thu nhỏ xuống để giảm loạn thị gây ra do vết mổ. Kích thước vết mổ nhỏ thường được các chuyên gia hàng đầu lựa chọn là 2.2 mm. Tỷ lệ sử dụng các vết mổ 3.0 mm, 2.8 mm và mổ ngoài bao ngày càng giảm xuống với mục đích mang lại lợi ích tối đa cho bệnh nhân. Theo sự tiến bộ của khoa học ấy thì áp lực nội nhãn (IOP) trong quá trình mổ phaco (có liên quan trực tiếp đến chiều cao chai dịch) cũng đang được giảm dần xuống nhằm giảm tổn thương các cơ quan bên trong mắt. Hiện nay máy móc thiết bị phục vụ việc mổ phaco được ưu tiên lựa chọn là hãng Alcon của Mỹ, điều này không chỉ đúng ở Việt Nam mà nó còn là xu thế của thế giới hiện nay. Trong suốt quá trình mổ phaco ngoài việc đảm bảo an toàn trong suốt quá trình mổ thì việc sử dụng nhầy tốt để bảo vệ nội mô giác mạc cũng cực kỳ quan trọng vì nội mô giác mạc đáng quý như vàng, nội mô chỉ mất đi chứ không sinh ra thêm, việc bảo toàn nội mô giúp mang lại thị lực tốt nhất có thể cho bệnh nhân. Ngoài ra để đảm bảo thị lực lâu dài thì không thể không nhắc đến việc sử dụng thủy tinh thể nhân tạo chất lượng. Hãng Alcon cũng cung cấp đầy đủ các loại thủy tinh thể này. Thủy tinh thể đơn tiêu cự: giúp bệnh nhân có thị lực nhìn xa tối ưu nhất, tuy nhiên nếu muốn nhìn gần để đọc sách và các chữ nhỏ thì bệnh nhân cần phải đeo thêm kính ngoài để đọc sách. Thủy tinh thể đa tiêu mà hiện nay phổ biến nhất là thủy tinh thể ba tiêu cự: Giúp bệnh nhân có thể nhìn gần, trung gian, và xa mà không cần phải đeo thêm kính gọng bên ngoài. Tuy nhiên loại thủy tinh thể này có giá thành cao hơn đáng kể so với thủy tinh thể đơn tiêu thông thường. Thủy tinh thể ba tiêu cự Panoptix của hãng Alcon là thủy tinh thể 3 tiêu cự kỵ nước đầu tiên được FDA chấp thuận thông qua (2019) để sử dụng ở Mỹ và hiện nay cũng đã có phổ biến ở Việt Nam. https://www.alcon.com/media-release/alcon-introduces-acrysof-iq-panoptix-trifocal-iol-us-first-and-only-fda-approved Thủy tinh thể đơn tiêu chỉnh loạn: dùng cho những bệnh nhân có loạn thị, thủy tinh thể này sẽ chỉnh hết loạn của bệnh nhân sau mổ. Thường thì độ loạn thị trên 1 diop sẽ phải sử dụng loại thủy tinh thể này Thủy tinh thể ba tiêu chỉnh loạn: Dùng cho những bệnh nhân bị loạn thị (thường độ loạn từ 0.75 Diop trở lên) nhưng muốn có dải thị lực tốt nhất từ gần, trung gian, tới xa mà không phụ thuộc vào kính gọng đeo ngoài. Nếu mắt bệnh nhân quá yếu thì việc sử dụng loại thủy tinh thể này cũng giảm tối đa việc bệnh nhân phụ thuộc vào kính gọng. Tuy nhiên hiện tượng bệnh nhân sau khi mổ kính cao cấp mà còn phụ thuộc vào kính gọng chiếm tỷ lệ rất hiếm. Việc lựa chọn loại thủy tinh thể và hãng nào là quyền lựa chọn của bệnh nhân và sẽ được tư vấn bởi bác sỹ hoặc đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp. Thông thường các hãng lớn như Alcon được bệnh nhân ưu tiên lựa chọn vì có tỷ lệ đục bao sau (PCO) thấp. Vậy PCO là gì? PCO: đục bao sau: là hiện tượng gây mù thứ phát sau mổ phaco thường xuất hiện từ khoảng 4 tháng đến 3 năm sau mổ phaco và bệnh nhân phải can thiệp bằng laser YAG sau mổ phaco. Tuy nhiên việc sử dụng laser YAG cũng có nguy cơ biến chứng nhất định nên việc sử dụng loại thủy tinh thể tốt thường được chú trọng ngay từ đầu. Hiện nay với sự phát triển không ngừng của khoa học công nghệ rất nhiều loại thủy tinh thể mới được ra đời như thủy tinh thể Vivity, Panoptix,….Mỗi loại thủy tinh thể đều được sản xuất với công nghệ khác nhau dùng cho các đối tượng bệnh nhân khác nhau giúp hạn chế tối đa hiện tượng nhiễu loạn thị giác ( Halo, glare,…) và giúp bệnh nhân giảm phụ thuộc vào kính đeo ngoài.